Choroba, która zajmuje soczewkę oka prowadząc do jej zmętnienia nazywa się zaćmą lub kataraktą. Zaćmę porównuję do „zaćmienia słońca”, gdzie dochodzi do przysłonięcia światła słonecznego. Nasza soczewka to słońce, która na skutek postępu choroby zostaje zasłonięta, mętniejąc wraz wiekiem. Czyż komfort widzenia, oglądania świata, nie jest piękny jak świeci słońce, a jego blask oświetla otaczającą przyrodę, kolory są wyraźne, żywe, nasycone? W zamglony dzień, kiedy słońce zakrywają chmury, wszystko ciemnieje, traci ostrość, niekiedy towarzyszy temu mgła. Podobna sytuacja spotyka nasze oczy, jedno lub obydwa w tym samym czasie, kiedy dochodzi do zmętnienia soczewki, widzimy co raz gorzej, jak przez mgłę, oczy łzawią, a najlepsze szkła kontaktowe nie przynoszą pożądanego efektu.
Przyjrzyjmy się zaćmie z bliska.
Zaćma to postępujące mętnienie soczewki oka. Może być wynikiem starzenia się organizmu, dlatego w dużej mierze obserwuje się jej początek u osób po 60 roku życia, choć bywa też wadą wrodzoną. Dlatego też wśród zakwalifikowanych do zabiegu usunięcia zaćmy i wszczepu nowej soczewki częściej obserwuje się osoby w wieku naszych rodziców, czy dziadków.
Jakie są przyczyny?:
- Starzenie się organizmu
- Urazy oka
- Praca w warunkach szkodliwych np. kontakt oczu z chemikaliami
- Choroby przewlekłe np. cukrzyca – retinopatia cukrzycowa
- Przyjmowane leki np. steroidy
Choroba u każdego przebiega inaczej, każdy przypadek traktowany jest indywidualnie. Niekiedy postęp obserwujemy w przeciągu kilku miesięcy, a czasem trwa wiele lat. W efekcie dochodzi do pogorszenia widzenia, ze względu na coraz to mniejszą przezierność soczewki.
Objawy zaćmy – zwróć uwagę!:
- Nieostry, zamglony, zamazany obraz, którego nie korygują szkła,
- Podwójne widzenie
- Łzawienie
- Jasne kolory wydają się ciemniejsze
- Słabe widzenie w słoneczny dzień
- O zmierzchu, przy zachmurzonym niebie widzisz lepiej
- W nocy lub w ciemnym pomieszczeniu widzenie staje się niemożliwe
Co oferuje rynek usług medycznych?
Zabieg usunięcia zaćmy w zależności od stopnia zaawansowania choroby i stanie zdrowia chorego dobiera się indywidualnie. Najczęściej spotykanym i oferowanym jest zabieg fakoemulsyfikacji, który można wykonać w ramach NFZ (niestety okres oczekiwania wynosi nawet do 2 lat, sami pomyślmy jak bardzo w tym czasie może postąpić choroba) w granicach kraju lub zgodnie z dyrektywą transgraniczną (np. Czechy, tam okres oczekiwania będzie zdecydowanie krótszy). Wiele prywatnych klinik okulistycznych wykonuje zabieg w ramach chirurgii jednego dnia.
Przy zgłoszeniu się do lekarza okulisty, który zajmuje się chorobami soczewki przechodzi się szereg badań. Począwszy od komputerowego badania wzroku, pomiaru ciśnienia wewnątrz gałki ocznej i ostrości wzroku, w procesie diagnostyki dotrzemy do badanie dna oka i szeregu badań wspomagających diagnozę. Należy zaznaczyć, że wszystkie badania są bezbolesne.
Najbardziej popularny zabieg fakoemulsyfikacji:
- odessanie jądra soczewki za pomocą ultradźwięków. Z cięcia tunelowego, które po operacji zamyka się samoistnie, otwiera się na początku przednią powierzchnię torebki soczewki i uruchamia jądro soczewki. Następnie rozdrabnia się jądro i korę soczewki z jednoczesnym odsysaniem. Zazwyczaj do torebki soczewki wszczepiana jest soczewka akrylowa.
Przebieg operacji usunięcia zaćmy metoda fakoemulsyfikacji przedstawiają poniższe ilustracje:
Jak widać z wyższych ilustracji zabieg wykonywany metodą fakoemulsyfikacji ogranicza się do minimum ingerowania w strukturę oka. Średni czas zabiegu wynosi do 20 minut, odbywa się w znieczuleniu miejscowym kroplowym lub dodatkowo okołogałkowym. Pacjent podczas zabiegu zabezpiecza również zespół anestezjologiczny, który podaje odpowiednie leki drogą dożylną.
Mam nadzieję, że przybliżyłam Wam czytelnie jednostkę chorobową wraz z dostępną a zarazem najbardziej popularną metodą jej usunięcia, czyli fakoemulsyfikację zaćmy. Zatem nie lekceważ objawów, zgłoś się do specjalisty jeśli obserwujesz pogorszenie widzenia, szczególnie gdy jesteś w grupie ryzyka. Czas działa na Twoją korzyść. Ciesz się otaczającym Cię światem!
W załączniku przesyłam również materiały dla pielegniarek/ pielęgniarzy:
- Zadania pielęgniarki operacyjnej i pomagającej podczas zabiegu usunięcia zaćmy.